Wielkie święto nauki i innowacji za nami! W piątek, 21 października zakończyła się 11. edycja Gdynia Explory Week.
To były trzy dni wypełnione debatami, spotkaniami i warsztatami. W tym roku wydarzenie ponownie gościło w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym. Zwieńczyła je gala wręczenia nagród dla najlepszych młodych innowatorów. I miejsce w Konkursie Naukowym Explory zajął Filip Piękoś, uczeń Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących im. Stefana Banacha w Jarosławiu, który stworzył bezdotykowe i programowalne klawiatury dla osób z niepełnosprawnościami.
Gdynia Explory Week to największe w Polsce wydarzenie, które promuje naukę, a także święto miłośników nowoczesnych technologii. W tym roku odbyła się 11. edycja tego wydarzenia. Poprzednie dwie odsłony imprezy organizowano w formule hybrydowej. Tym razem uczestnicy ponownie spotykali się stacjonarnie w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym. Wydarzenie rozpoczęło się w środę, 19 października i trwało trzy dni. W tym czasie odbyły się debaty, warsztaty i spotkania dotyczące świata nauki i innowacyjnych pomysłów.
Finał Konkursu Naukowego Explory
Nieodłącznym elementem Gdynia Explory Weeku jest finał Konkursu Naukowego Explory dla młodych naukowców gotowych do podejmowania wyzwań. Jest on skierowany do młodzieży w wieku od 13 do 20 lat. Młodzi ludzie mają szansę pokazać swoje pomysły światu i skonsultować je z ekspertami, a także wygrać prestiżowe nagrody.
W tym roku do konkursu zgłoszono 241 projektów. Do finału zakwalifikowały się 33 z nich. Autorzy najlepszych pomysłów przedstawili je członkom jury podczas specjalnej sesji w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym.
I miejsce zajął Filip Piękoś, uczeń Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących im. Stefana Banacha w Jarosławiu. Jury doceniło jego projekt „ZHELTA K6 – bezdotykowe, programowalne klawiatury dla osób z niepełnosprawnościami”. Laureat otrzymał stypendium naukowe w wysokości 10 tysięcy złotych, które ufundował mecenas Explory – Orlen.
Stworzone przez niego urządzenie posiada 6 elementów czynnych, których funkcje można dostosować do indywidualnych potrzeb użytkownika. Wbudowany w klawiaturę wyświetlacz OLED umożliwia podgląd aktualnie wprowadzonego oprogramowania, funkcji klawiszy lub dowolnych innych informacji.
II miejsce zdobyły Agata Kozajda i Julia Świerczyńska, uczennice XII Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego w Łodzi oraz Publicznego Liceum Ogólnokształcącego Uniwersytetu Łódzkiego im. Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Nagrodzono je za projekt „In vino veritas – wpływ miRNA obecnych w czerwonym winie na choroby układu krążenia”. Opiera się on na hipotezie regulacji ludzkich genów przez krótkie niekodujące RNA (miRNA) obecne w czerwonym winie. W ramach projektu określono miRNA homologiczne w sekwencji mającej zdolność wiązania z mRNA – między homo sapiens i vitis vinifera. Ludzkie geny zawierające sekwencje rozpoznawane przez te miRNA są związane z procesami istotnymi dla chorób układu krążenia. Wyniki pozwolą na produkcję nowych preparatów działających ochronnie w chorobach układu krążenia. Laureatki dostały stypendium naukowe w wysokości 7 tysięcy złotych.
III miejsce przyznano Katarzynie Furmanek z XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Staszica w Warszawie za projekt „Wpływ propolisu na Cutibacterium acnes w aspekcie leczenia trądziku”. Celem pracy jest ocena skuteczności działania bakteriobójczego propolisu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej na bakterie Cutibacterium acnes, które zostały wyizolowane ze zmian trądzikowych. Wszystko w celu ograniczenia antybiotykoterapii i zbadania efektu profilaktycznego oraz leczniczego. W nagrodę autorka otrzymała stypendium w wysokości 5 tysięcy złotych.
Zwycięzców wybrało jury złożone z 19 autorytetów reprezentujących uznane instytucje naukowe i innowacyjne firmy. Przewodniczyła mu prof. Magdalena Mikołajczyk-Chmiela z Uniwersytetu Łódzkiego.
Podczas gali przyznano również szereg wyróżnień i nagród specjalnych. Nagroda prezydenta Gdyni trafiła do Marceliny Chilińskiej, Pauliny Okniańskiej oraz Szymona Obolewicza – uczniów I Liceum Ogólnokształcącego im. Armii Krajowej w Miliczu. Jury doceniło ich za projekt „Wpływ allomonów i związków allelopatycznych, występujących w naturze na hamowanie wzrostu i rozwoju chwastów”.
Swoją nagrodę przyznała również publiczność – internauci, którzy mogli głosować na ulubione projekty. Najwięcej głosów otrzymał projekt „Wyrzutnia ratownicza – Life Gun”. Jego autorami są: Patryk Górski, Gabriela Rutkiewicz oraz Kamil Leonik z LXXX Liceum Ogólnokształcące im. Leopolda Staffa w Warszawie. Uczniowie stworzyli urządzenie do niesienia pomocy nad wodą, które pozwala na ratowanie topiącej się osoby bez narażania własnego życia i zdrowia.
W finale nie zabrakło lokalnych akcentów. Jeden z konkursowych pomysłów stworzyli Maciej Uranowski i Barbara Siewert, uczniowie III Liceum Ogólnokształcącego im. Marynarki Wojennej RP w Gdyni oraz Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego Księży Pallotynów w Chełmnie. Ich projekt ma na celu wykazanie antykancerogennych właściwości ekstraktu z wrośniaka różnobarwnego otrzymanego na drodze maceracji rozpuszczalnikiem. Młodzi naukowcy chcą zbadać aktywność cytotoksyczną polisacharydu K w hodowli in vitro ludzkich komórek nowotworowych za pomocą m.in. testu MTT w ocenie ich metabolizmu po wystawieniu na działanie badanej substancji.
Podczas finałowej gali przyznano również nagrodę Człowieka Explory. Powędrowała ona do dr. Macieja Kaweckiego, prezesa Instytutu Lema i pasjonata technologii.
Młode naukowe talenty już teraz mogą zgłaszać swoje pomysły organizatorom rywalizacji. Trwa rekrutacja do kolejnej edycji Konkursu Naukowego Explory. Chętni mogą się zgłaszać do 9 stycznia 2023 roku.
Oprac. Karol Molęda
